تالاب چغاخور [استان چهارمحال و بختیاری]

تالاب چغاخور یکی از مقاصد گردشگری پرطرفدار در استان چهارمحال و بختیاری قرار دارد. این تالاب در ارتفاعات رشته کوه زاگرس و بر بلندای فلات ایران واقع شده و به دلیل زیبایی بی‌نظیرش، هر ساله جمع‌های زیادی از طبیعت‌گردان را به سوی خود جذب می‌کند. در استان چهارمحال و بختیاری، تعداد زیادی تالاب وجود دارد که از جمله آنها می‌توان به چغاخور، چال‌تر، سولقان، چال خشک علی آباد و گندمان اشاره کرد. اما دو تالاب گندمان و چغاخور به دلیل اهمیت بالایی که دارند، بیشتر به چشم می‌آیند.

تالاب چغاخور در گذشته، محل استراحت ایل‌های بختیاری بوده و در حال حاضر نیز در طول تابستان، میزبان عشایر بختیاری است. با مساحت بیش از 2300 هکتار، این تالاب زیستگاه پرندگان مهاجر و بومی است. در اینجا می‌توان گونه‌های مختلفی از ماهی‌ها مانند کپور، فیتوفاک، آمور و شیرماهی را نیز مشاهده کرد.

هزاران پرنده در تالاب چغاخور ساکن هستند و به خصوص در فصل بهار و زمستان، پرندگان مهاجر به اینجا مهاجرت می‌کنند و زیبایی خاصی به تالاب می بخشند. علاوه بر پرنده‌نگری، اینجا مکانی مناسب برای ماهیگیری، پیک‌نیک و طبیعت‌گردی است. همچنین، در اطراف تالاب، جاذبه‌های متنوعی وجود دارند که می‌توان به آنها سری زد.

تالاب چغاخور کجاست؟

تالاب چغاخور یکی از تالاب‌های بین‌المللی و مشهور در استان چهارمحال و بختیاری است که در قلب کوهستان مرکزی زاگرس قرار دارد. این تالاب در فاصله ۴۴ کیلومتری از بروجن و ۶۵ کیلومتری از شهرکرد و در نزدیکی شهر بلداجی و در مسیر جاده شهرکرد به خوزستان قرار گرفته است. با ارتفاع حدود ۲۱۰۰ متر از سطح دریا و فراوانی آب، هوای خنک و نسیمی دلنشین در این منطقه حاکم است.

تالاب چغاخور بین ارتفاعات نسبتاً بلند برآفتاب در شمال، کلار در جنوب و شاهپور ناز در غرب واقع شده و با برخورداری از چشم‌انداز زیبا، به عنوان یکی از زیباترین تالاب‌های استان شناخته می‌شود. این تالاب در دل علفزارهای بزرگ و در کنار دامنه کوه‌های کلار قرار دارد و به عنوان خانه ای امن برای پرندگان آبزی محسوب می‌شود.

قدمت تالاب

تالاب چغاخور با قدمتی که به دوران ایلامی‌ها برمی‌گردد، یکی از مناطق تاریخی و مهم ایران است. این منطقه در فصل بهار با چمن‌زارهای سرسبز و درختان بلند، همچون کوه‌های کلار که با برف‌های سفید پوشیده شده‌اند، به یک زیبایی خیره‌کننده دست می‌دهد. در تابستان، تالاب چغاخور به یکی از مهمترین ییلاق‌های عشایر بختیاری تبدیل می‌شود. این منطقه دارای دو جاده اصلی برای دسترسی به تالاب و هم‌جواری با سه تالاب دیگر به نام‌های سولقان، گندمان و علی‌آباد است که تنوع جانوری و گیاهی بالایی دارند. به دلیل این ویژگی‌ها، تالاب چغاخور به عنوان یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری چهارمحال و بختیاری شناخته می‌شود.

معنی چغاخور چیست؟

معنی و ترکیب کلمات چغاخور از دو کلمه فارسی و ترکی تشکیل شده است. در زبان ترکی، کلمه “چغا” به معنای “تپه و مرغزار” و در زبان فارسی، کلمه “خور” به معنای “آفتاب” است. بنابراین، معنی کلمه چغاخور به معنای “تپه یا مرغزار آفتاب” است. قدمت این نام به دوران قدیمی باستان این منطقه برمی‌گردد و همچنان به عنوان نام رسمی تالاب چغاخور استفاده می‌شود.

بهترین زمان سفر به تالاب چغاخور

بهترین زمان برای سفر به تالاب چغاخور بهار و تابستان است. در فصل بهار، طبیعت اطراف تالاب با سرسبزی و تازگی خاصی برخوردار است که هر گردشگری را به وجد می‌آورد. همچنین، رویش شقایق‌های وحشی و فصل مناسب ماهیگیری از دیگر جذابیت‌های این فصل در تالاب چغاخور به شمار می‌روند.

در تابستان، هوای خنک و طبیعت زیبای این منطقه، گردشگران را به خود جذب می‌کند. در این فصل، عشایر بختیاری نیز به تالاب می‌آیند که برای گردشگران، جذابیت بیشتری به منطقه می‌بخشد.

به دلیل اینکه در زمستان، سطح آب تالاب به بالاترین حد خود می‌رسد و بخش عمده‌ای از آن در تابستان خشک می‌شود، این فصل می‌تواند برای بازدید از تالاب چغاخور کمتر جذاب باشد. با این حال، مناظری از یخ‌زدن تالاب و کوه‌های سفیدپوش در زمستان نیز برای دوستداران طبیعت جذاب است. در سفر به تالاب چغاخور در زمستان، به تجهیزاتی مانند زنجیر چرخ و لباس گرم نیاز دارید.

جاهای دیدنی اطراف تالاب چغاخور

موقعیت کوه کلار و قرارگیری‌ آن در کنار تالاب چغاخور، به‌خصوص در فصل زمستان، بسیار زیبا و جذاب است. در فصل بهار و تابستان، با رگه‌های سفید برف، رویش شقایق‌ها و گل‌های رنگارنگ در دامنه‌های کوه، فضای شگفت‌انگیزی پدید می‌آید که توجه هر گردشگری را به خود جلب می‌کند. به طور کلی، تالاب چغاخور با طبیعت خیره‌کننده و دیدنی خود، به‌عنوان یکی از مقاصد گردشگری برجسته در ایران، برای علاقه‌مندان به استراحت و تفریح در طبیعت، گزینه‌ی بسیار مناسبی است.

• چشمه‌ سارها و رودخانه‌ ها
• امامزاده حمزه علی
• باغ خان
• آثار باستانی و تاریخی منطقه چغاخور

چشمه‌ سارها و رودخانه‌ ها

در استان چهارمحال و بختیاری، از دامنه‌های رشته‌کوه زاگرس، رودخانه‌ها و چشمه‌های پرآبی جاری است. در این منطقه، چشمه‌ها و رودخانه‌های فرعی بسیاری وجود دارند که در فصل بهار تعداد آن‌ها بیشترین مقدار خود را به خود می‌گیرند. از بین این چشمه‌ها و رودخانه‌ها، حدود ۱۰۰ چشمه کوچک و بزرگ و چهار رودخانه کوچک و دائمی در این منطقه وجود دارد.

وجود این چشمه‌ها و رودخانه‌ها و جریان آن‌ها از میان دره‌های سرسبز، باغ‌ها و مزارع مصفا و غیره فرصتی بی‌نظیر برای گردشگران و مردم بومی برای گذراندن اوقات فراغت فراهم کرده است. با این حال باید به یاد داشت که این رودخانه‌ها فصلی هستند و برای تماشای آن‌ها باید در فصولی که بارندگی زیاد است به این منطقه سفر کنید.

از میان چشمه‌های مهم در این منطقه، می‌توان به چشمه خان در باغ خان، چشمه‌های آب‌رو، تنگ سیاه، سیبک، گلوگرد، شیر کشته، چشمه سیب و سایر چشمه‌های اطراف کوه کلار و حاشیه تالاب چغاخور اشاره کرد. وجود این چشمه‌ها و رودخانه‌ها و جریان آن‌ها با اطراف سرسبز و باغات مصفا و مزارع زیبا و کانون‌های روستایی، امکانات بی‌نظیری را برای گذراندن اوقات فراغت مردم بومی و گردشگران فراهم می‌آورد. یکی از مشهورترین چشمه‌های این منطقه چشمه خان است.

باغ خان

باغ خان، با سابقه‌ای چند صد ساله، یکی از پرطرفدارترین جاذبه‌های منطقه چغاخور است. این باغ در زمان حکومت زندیه احداث شده است. درختان تنومند گردو و چنارهای سربه فلک کشیده، درختان مثمر و غیرمثمر، چشمه‌های پرآب، چمنزارها و جویبارهای خروشان، از جمله ویژگی‌های این باغ سه هکتاری هستند. باغ خان در فاصله دو کیلومتری جنوب روستای آورگان، در مسیر جاده ارتباطی آورگان به سبیک قرار دارد.

این باغ از زمان‌های قدیم محل ییلاق و اتراقگاه خان‌های بزرگ بختیاری بوده است که به عنوان محل اقامت تیمور بختیاری و سردار اسعد بختیاری شناخته می‌شود. به دلیل نزدیکی به تالاب و سد چغاخور، این باغ در حال حاضر موقعیت خاصی برای پذیرش توریست‌ها دارد. لذت بردن از چشمه‌های پرآب، جویبارهای خروشان، چمنزارها و درختان تنومند و سرسبز از جمله فعالیت‌هایی است که می‌توان در این باغ انجام داد.

درباره تالاب چغاخور بیشتر بدانید!

چغاخور یک تالاب بین‌المللی معروف و از جاذبه های گردشگری استان چهارمحال و بختیاری است که در ارتفاع 2100 متری کوهستان مرکزی زاگرس در میان علفزاری وسیع و در دامنه کوه‌های کلار قرار دارد و یکی از تالاب‌های مهم کشور برای زیست پرندگان آبزی به حساب می‌آید. همچنین این تالاب یک مرغزاری وسیع با مساحت حدود ۷۰۰ هکتار است که در ماه‌های اردیبهشت تا مهر به دلیل کاهش سطح آب، از این هم وسیع‌تر می‌شود.

تالاب چغاخور با انعکاس چشم‌انداز دیدنی طبیعت پیرامون و رقص توام با آواز پرندگان بر سطح آن، بسیار زیباست. در فصل بهار، در یک سوی تالاب، کوه‌های سربه‌فلک‌کشیده و سپیدپوش کلار و در سوی دیگر، درختان و چمن‌زاری وسیع و سرسبز به چشم می‌خورند. در تابستان، این منطقه محل ییلاق عشایر بختیاری است که تماشای زندگی آرام و باصفایشان به‌اندازه تماشای زیبایی‌های طبیعی چغاخور، برای گردشگران جذابیت دارد.

از سال ۱۳۷۸ به‌دلیل وجود گونه‌های جانوری نادر در اطراف تالاب و شرایط متنوع زیستی آن، سازمان حفاظت محیط زیست، تالاب چغاخور را منطقه شکار ممنوع اعلام کرده و آن را تحت پوشش و حمایت خود قرار داده است. تالاب چغاخور یکی از تالاب‌های کنوانسیون بین‌المللی رامسر و در فهرست مناطق مهم پرندگان (IBA) نیز قرار دارد. همچنین، این تالاب به عنوان بخشی از یازدهمین ذخیره‌گاه زیست‌کره ایران با عنوان «تنگ صیاد-سبزکوه» به شمار می‌رود که به ثبت جهانی رسیده است.

با قرارگیری در مسیر دو جاده اصلی و برخورداری از تنوع بالای گیاهی و جانوری، تالاب چغاخور به‌لحاظ گردشگری بسیار مهم است. همچنین مجاورت با سه تالاب سولقان، علی‌آباد و گندمان نیز به اهمیت این منطقه در زمینه گردشگری کمک کرده است.

تالاب چغاخور، یکی از تالاب‌های مهم و دیدنی است که در دهستان چغاخور واقع شده است. این دهستان با مساحتی حدود ۲۲۰ کیلومترمربع، در فاصله ۶5 کیلومتری شهرکرد واقع شده و از لحاظ جغرافیایی در دامنه ارتفاعات برآفتاب در شمال و امتداد کوه‌های کلار در جنوب قرار دارد. رشته کوه زیبای کلار نیز در سمت جنوب غربی مشرف بر تالاب است که قله آن ۳۸۳۰ متر ارتفاع دارد.

قبل از احداث سد بر روی تالاب، مساحت آبی آن حدود ۱۳۶۰ هکتار بوده است، اما پس از احداث سد، این مساحت به ۲۳۰۰ هکتار افزایش یافته و مساحت منطقه شکار ممنوع نیز حدود ۲۵۰۰ هکتار برآورد شده است. تالاب چغاخور به عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری مهم در استان چهارمحال و بختیاری شناخته شده و گردشگران زیادی را به خود جذب می‌کند.

[ مکان های تاریخی دیگر: ارگ تبریز ]